Materiał dla Rodziców dzieci zmieniających/zaczynających edukację

Rozpoczęcie kolejnego etapu nauki, w szkole podstawowej lub przedszkolu, to dla małego człowieka spore wyzwanie. Czekają go tam nowe zadania, wymagania, znajomości i przyjaźnie. Dziecko zwiększa swoją samodzielności i odpowiedzialność. A przecież w nowym, nieznanym jeszcze środowisku nie jest to łatwe.

Najczęściej spotykane trudności to:

– zmiana środowiska  – dziecko może czuć się zagubiony w nowym budynku, w którym nie zna dobrze rozkładu sal i innych pomieszczeń, a na korytarzu tłum nieznanych osób.

– nowa grupa rowieśnicza, opiekunowie/nauczyciele – tutaj pojawiają się różne trudności: tęsknota za Rodzicem, strach przed rozstaniem czy też u starszych dzieci – przyzwyczajenie się do obcych dotąd osób i obawa przed brakiem akceptacji ze strony koleżanek i kolegów z nowej klasy, obawa przed ośmieszeniem w nowej szkole np. ze względu na sposób zachowania czy też ubiór, problemy ze znalezieniem przyjaciół, kłopoty z nauką w nowej szkole, zmęczenie;

– nowi nauczyciele i wychowawca – inne wymagania niż w poprzedniej miejscu: domu rodzinnym, żłobku, szkole podstawowej, poznanie reguł, dostosowanie do innego sposobu prowadzenia zajęć lekcyjnych i oceniania, przyzwyczajenie się do nowego wychowawcy i jego wymagań;

– nowe, często trudniejsze wymagania edukacyjne – inny rytm dnia, stałe przebywanie w grupie rówieśniczej, duża ilość lekcji w tygodniowym rozkładzie zajęć, konieczność uczenia się dużej partii materiału na kolejne dni;

– różne oczekiwania rodziców nieraz obciążające emocje dziecka;

– chęć samorealizacji i zdobycia odpowiedniej pozycji towarzyskiej w nowej szkole i zespole klasowym – także u dzieci przedszkolnych.

Asymilacja w nowym środowisku czasami może przebiegać dość długo. Niektórym osobom trzeba poświęcić znacznie więcej uwagi. Uczeń jednak nie może odczuć, że w związku z tym traktowany jest inaczej. Najlepszym wyjściem w takim momencie jest niezwłoczne skontaktowanie się z wychowawcą, pedagogiem, pedagogiem szkolnym, rozmowy z Rodzicami. Im wcześniej rozpozna się problem, tym szybciej można podjąć działania i tym samym zwiększają się szanse na pokonanie trudności. Nie zawsze wystarczą kontakty z wychowawcą. Do pełnego rozpoznania sytuacji czasami wskazane jest włączenie innych osób tj. kolegów i koleżanek, innych nauczycieli, psychologa i pedagoga szkolnego.

Pomoc w przezwyciężaniu trudności poprzez:

– zapewnienie poczucia bezpieczeństwa – dziecko na każdym etapie rozwojowym musi być pewien, że nie jest sam ze swoimi problemami, że w każdej chwili może się zwrócić z prośbą o pomoc do życzliwych mu osób. Przede wszystkim powinno znajdować oparcie w rodzinie. Konieczne jest również, aby od początku przebywania w placówkach oświatowych czuło zaufanie do pedagogów, by w razie potrzeby zwrócić się do nich z prośbą o poradę czy też konkretną pomoc. Wychowawca na początku oprowadza swoich wychowanków po budynku szkolnym i zaznajamia swoich uczniów z rozkładem pomieszczeń i ich przeznaczeniem. Jednocześnie opowiada o zwyczajach jakie panują np. regułach dotyczących korzystania z szatni czy też w salach, w Sali gimnastycznej itp. Dzięki takim informacjom w kolejnych dniach dziecko nie czuje się zagubiony i ma szanse na szybsze oswojenie z nową sytuacją;

– stwarzanie dobrej atmosfery w grupach/klasach – pierwszy miesiąc adaptacyjny w nowej placówce jest szczególnie ważny ponieważ początkowe wrażenie może zadecydować o nastawieniu dziecka do całego okresu przebywania w danej placówce. Tworzeniu przyjaznej i pełnej otwartości atmosferze sprzyjają różnego rodzaju wyjazdy , wycieczki organizowane przez placówki.

– informowanie o wymaganiach edukacyjnych i zwyczajach podczas zajęć edukacyjnych czy też na lekcjach – przekazywanie informacji o kodeksie zachowania i reguł dla młodszych dzieci czy też  zasad oceniania, statucie szkoły, prawach ucznia. Wspólne zabawy, rebusy, spaceru na każdym etapie kształcenia przybliżają dzieci do budowania relacji z Kadrą.

– adekwatne do możliwości dziecka i poziomu szkoły oczekiwania rodziców – zaakceptowanie przez rodziców tego, że im wyższy etap edukacyjny i poziom wymagań szkolnych, tym trudniej osiągnąć najwyższe oceny – daje uczniom możliwość realnej oceny swoich umiejętności i zmniejsza stres przed oceną;

– bliski kontakt rodziców z dziećmi – uważne przyglądanie się rodziców zachowaniom swoich dzieci, zwłaszcza w pierwszych tygodniach przebywania dziecka w nowej placówce. Młodzież często próbuje sygnalizować swoje kłopoty poprzez zmianę w dotychczasowym sposobie bycia czy wyrażania emocji. Dla rodziców sygnałem mogą być sytuacje gdy dziecko przestaje w domu opowiadać o szkole i poszczególnych lekcjach czy wręcz unika tematu szkoły, nie ma kolegów i koleżanek, szuka powodów by unikać chodzenia na zajęcia. Późny powrót ze szkoły bez wyraźnej przyczyny, brak zainteresowania zeszytami i książkami, zamykanie się we własnym pokoju, ciągle zły humor oraz wymijające stwierdzenia, że na jutro nic nie ma do nauczenia, a w szkole było normalnie mogą budzić niepokój. Młodsze dzieci okazują swój dyskomfort niewerbalnie, np. zaczynają obgryzać paznokcie, popłakują, zdarza się, że wraca nocne moczenie się dziecka…

Trudności tych nie można lekceważyć. Szybkie i umiejętne współdziałanie rodziców, wychowawców i wykwalifikowanej Kadry pozwala na przezwyciężenie problemów, uczy dojrzałych form radzenia sobie z nowymi sytuacjami i konstruktywnych rozwiązań. Dziecko otrzymuje wsparcie, buduje się pozytywna relacja  i pokonując trudności wzmacnia w sobie poczucie wartości i siły, chętniej podejmuje wyzwania i staje się bardziej otwarty.